Gömülü yirmi yaş dişleri kist veya tümöre neden olabilir. Semptomları ise; ağızda anormal tat, 2 hafta içinde iyileşmeyen ağız yaraları, yutma güçlüğü, şişlik, çene ağrısı, uyuşukluk, diş eti enfeksiyonları olabilir. Ancak, gömülü dişin çıkış yolu üzerindeki yumuşak dokuların bir tümöre dönüşebileceği nadir durumlar vardır. Bu tümörler genellikle iyi huyludur (yani kanser değillerdir) ancak nadir durumlarda kötü huylu (kanserli) olabilirler.
Bu nedenle, gömülü yirmi yaş dişleri çıkarılması gereken bir diş ise, bu mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır. Bu sayede, olası diş problemleri önlenir ve daha ciddi tıbbi sorunların gelişmesi engellenir.
En sık görülen tümör ameloblastomadır.
Ameloblastoma, diş eti veya diş köklerinin yakınında gelişen bir tür çene tümörüdür. Bu tümörler, diş eti veya diş kökleri ile ilişkili olan dişlerin büyümesi ve gelişmesi sırasında oluşan hücrelerden kaynaklanır.
Ameloblastomalar, genellikle yavaş büyüyen tümörlerdir ve genellikle ağrısızdırlar. Bununla birlikte, büyüklükleri arttıkça, diş kaybı, çene şeklinde değişiklikler, yüzde şişlikler ve ağız hareketlerinde sınırlama gibi semptomlar ortaya çıkabilir.
Ameloblastomalar genellikle cerrahi müdahale gerektiren iyi huylu tümörlerdir, ancak nadir durumlarda kötü huylu hale gelebilirler. Tedavi, tümörün boyutuna ve konumuna bağlı olarak cerrahi olarak çıkarılır bazen başka tedavilere ihtiyaç duyulur. En sık görülen diğer iyi huylu tümör ise odontomalardır. Odontomalar diş dokusundan kaynaklanan benign tümörlerdir. Dişlerin çıkmasını engelleyebilirler ve çene kemiğinde şişliğe neden olabilirler.
Gömülü yirmi yaş dişi, çene kemiğinde normal olarak diğer dişlerin yanında olması gereken ancak çıkışını tamamlayamamış bir diştir. Bu dişin çevresinde oluşabilecek kistler, dişin tamamı veya bir kısmının sıkışması, enfeksiyonu veya diş eti ile ilgili problemler nedeniyle oluşabilir. Bu kistler şunlardır:
1. Foliküler Kist: Gömülü dişin çevresindeki diş eti dokusunda birikmiş sıvı nedeniyle oluşan en yaygın kist türüdür. Bu kist genellikle ağrısızdır, ancak büyüdüğünde çene kemiklerinde deformasyonlara neden olabilir.
2. Keratokistik Odontojenik Kist: Bu kist, diş eti dokusunda sıvı birikmesi sonucu oluşan bir kist türüdür. Bu kist daha agresif olabilir ve büyüdüğünde çene kemiklerinde hasar oluşturabilir.
3. Dentigerous Kist: Bu kist, bir dişin çevresindeki kese dokusundan kaynaklanır. Gömülü dişlerin çevresinde sıklıkla oluşur ve büyüdükçe dişlerin yer değiştirmesine neden olabilir.
4. Radiküler Kist: Bu kist, bir dişin kökündeki enfeksiyondan kaynaklanır ve çevreleyen dokulara zarar verebilir.
5. Lateral Periodontal Kist: Bu kist, diş kökü ile diş eti arasındaki periodontal bağ dokusunda oluşur ve çevreleyen dokulara zarar verebilir.
Herhangi bir kist belirtisi fark edildiğinde, bir diş hekimi tarafından tedavi edilmelidir. Çünkü kistler büyüdükçe çevreleyen dokulara zarar verebilir ve komşu dişlerin yerini değiştirebilir.